สาธิต บวรสันติสุทธิ์

เกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็นอริยสัจ 4 แม้จะเป็นความจริงอันประเสริฐที่ไม่มีใครหนีพ้น แต่หากถามว่าใครสามารถปล่อยวาง หรือ เข้าใจความจริงตามธรรมชาติข้อนี้ได้ คงนับคนได้ โดยเฉพาะคนที่เป็นพ่อเป็นแม่ ยิ่งไม่สามารถปล่อยวางได้
ผมชอบถามคำถาม 3 ข้อเสมอทุกครั้งที่บรรยายเรื่องเกี่ยวกับ “การวางแผนมรดก”

เมื่อวันที่ 20 พ.ย. ที่ผ่านมา ผมได้ประสบความสำเร็จในการเอาชนะใจตนเอง เอาชนะขีดจำกัดด้านร่างกายของตนเอง ด้วยวัยกว่า 60 ปีที่เดินขึ้นกะไดยังเหนื่อยหอบ ด้วยการสมัคร Bangkok Marathon ครั้งที่ 33 ในระยะทาง full marathon 42.195 กม. ตามคำชวนของลูกสาวที่สมัครวิ่งเป็นเพื่อนพ่อที่ระยะทาง Half marathon 21 กม.

ใกล้สิ้นปี นอกจากเรื่องวางแผนภาษี ก็มีเรื่องเกษียณนี่แหละที่คนอยากรู้กัน คำถามหนึ่งที่มักเจอเสมอเลย ก็คือ การเลือกประกันสังคม ว่า จะออกมารับบำเหน็จ หรือ บำนาญชราภาพ หรือ ต่อประกันสังคมมาตรา 39 โดยจ่ายเดือนละ 432 บาท เพื่อขอใช้สิทธิรักษาพยาบาล อย่างไหนดีกว่ากัน

วันก่อนไปบรรยายที่บริษัทประกันแห่งหนึ่ง เรื่องที่คุยทักทายกัน ก็ยังเป็นเรื่องเดิมคือ “พี่ติดโควิดบ้างป่าว” “ตอนนี้น่าจะดีขึ้นแล้วเนอะ” ก็เข้าใจคนที่ถามนะ เพราะโควิดที่ผ่านมา มันน่ากลัวจริงๆ ทำเอาหลายคนต้องเสียชีวิต หลายคนต้องตกงาน หลายครอบครัวต้องแตกแยก และหลายคนเลยแม้จะรอดมาได้ ฯลฯ แม้วันนี้ประเทศกลับไปเกือบเหมือนเดิมก่อนโควิดแต่ก็ยังต้องอยู่กับผลของโควิดอยู่ ส่วนใหญ่ก็คือ ภาระหนี้สินที่ถูกซ้ำเติมให้หนักมากยิ่งขึ้นจากรายได้ลด แต่รายจ่ายไม่ลดกลับเพิ่มขึ้นตามภาวะเงินเฟ้อ แถมภาระหนี้ก็กระทืบซ้ำเพิ่มขึ้นตามภาวะดอกเบี้ยเงินกู้ที่ปรับสูงขึ้น เป็นไปตามกฎของ Murphy เลย คือ “ในภาวะที่เลวร้ายที่สุด สิ่งที่เลวร้ายกว่านั้นมักจะเกิดขึ้นเสมอ”

จากประสบการณ์เป็นที่ปรึกษาการเงินมาตลอดชีวิต สิ่งที่แปลกมากๆสำหรับเมืองไทยที่พบเจอ ก็คือ เราเรียนกันหนักมาก และก็จบมหาวิทยาลัยกันเยอะมาก และหลายคนก็ทำงานหาเงินกันเก่งมาก แต่ที่ว่าแปลกก็คือ ส่วนใหญ่บริหารจัดการเงินไม่เป็น ไม่ใช่หมายถึงไม่มีความรู้ทางการเงิน เช่น วิเคราะห์หุ้น ฯลฯ นะ แต่เป็นความรู้พื้นฐาน หรือ ที่เรียกง่ายๆว่า ทักษะทางการเงิน (financial literacy) ทำให้หลายคนเป็นหนี้ แม้จะมีรายได้เยอะ หลายคนต้องเสียอนาคค เสียทรัพย์สินที่สะสมมาตลอดชีวิต ก็เพราะขาด ทักษะทางการเงิน ตัวนี้